Autor: Autor: Aktualizacja: 11/06/2022 Czosnek wykazał skuteczność kliniczną w miażdżycy tętnic, cukrzycy, hiperlipidemii, nadciśnieniu, raku prostaty i grzybicy. Ponadto badany był w wielu wskazaniach przeziębienia i w zespole metabolicznym, jednak dowody nie są wystarczające. NAJNOWSZE NA PORTALU Spis treściDziałanie i zastosowanie czosnkuSkuteczność czosnku potwierdzona w badaniach klinicznychNiewystarczające dowody lub brak dowodów na skuteczność czosnkuBezpieczeństwo stosowania czosnkuCzosnek pospolity w ciąży i podczas laktacjiInterakcje czosnkuPreparaty dostępne na rynku zawierające czosnek pospolity Synonimy: garlic Czosnek pospolity to roślina używana powszechnie jako przyprawa. Surowcem farmaceutycznym jest cebula czosnku, która występuje w postaci sproszkowanej lub jako wyciąg w preparatach o statusie suplementu diety lub leku bez recepty (OTC). Działanie i zastosowanie czosnku Głównymi składnikami czynnymi cebuli czosnku są związki siarki, takie jak allicyna, ajoen i alliina. Podczas rozgniatania czosnku alliina ulega przekształceniu do allicyny przez uaktywnienie enzymu – alliinazy. Ilość powstającej allicyny w preparatach zależy od sposobu produkcji. Przykładowo maceracja jest procesem zwiększającym aktywność alliinazy, co skutkuje wytworzeniem większej ilości allicyny. W niektórych preparatach można spotkać się z metodą powlekania tabletek otoczką dojelitową, co pozwala na ochronę składników czynnych przed rozkładem w środowisku soku żołądkowego. Czosnek wykazał skuteczność kliniczną w miażdżycy tętnic, cukrzycy, hiperlipidemii, nadciśnieniu, raku prostaty i grzybicy. Ponadto badany był w wielu wskazaniach przeziębienia i w zespole metabolicznym, jednak dowody nie są wystarczające. Skuteczność czosnku potwierdzona w badaniach klinicznych Badania potwierdziły skuteczność czosnku pospolitego w leczeniu schorzeń takich jak: Miażdżyca tętnic – skuteczność suplementacji czosnku lub zawierających go preparatów złożonych w spowalnianiu progresji miażdżycy tętnic potwierdziło wiele badań klinicznych. Badanie z udziałem 101 zdrowych dorosłych w wieku 50–80 lat wykazało, że stosowanie preparatów z czosnkiem w ilości 300 mg na dobę poprawia elastyczność aorty, której stan ulega pogorszeniu wraz z wiekiem.[1] Ponadto suplementacja czosnkiem w ilości 150 mg 2 razy na dobę przez dwa lata zmniejszała progresję choroby w porównaniu z placebo w grupie mężczyzn ze zdiagnozowaną miażdżycą tętnic szyjnych.[2] W innym badaniu stosowanie czosnku 900 mg na dobę przez 4 lata zmniejszyło szybkość rozwoju zmian miażdżycowych w obrębie aorty oraz tętnic udowych w grupie kobiet, jednak nie obserwowano takiego efektu u mężczyzn.[3][4] Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że przyjmowanie ekstraktu z czosnku w ilości 1200 mg 2 razy na dobę przez rok u pacjentów z objawami zwapnienia tętnicy wieńcowej i wskaźnikiem Framingham powyżej 10%, zmniejszało objawy zwapnienia o 29% w porównaniu z placebo.[5] Cukrzyca – metaanaliza z 2015 roku obejmująca 7 badań klinicznych wykazała, że stosowanie przez diabetyków preparatów zawierających sproszkowany czosnek 600–1500 mg na dobę, olej czosnkowy 8,2 mg na dobę lub wyciąg 1000 mg na dobę obniża stężenie glukozy na czczo o ok. 1,7 mg/dl w porównaniu z kontrolą. Największa skuteczność występowała podczas stosowania preparatów min. 12 tygodni oraz w grupie osób przyjmujących preparaty ze sproszkowanym czosnkiem.[6] Starsze metaanalizy nie wykazały skuteczności czosnku w tym wskazaniu, jednak obejmowały one badania słabszej jakości. Ponadto czosnek przyjmowany wraz z metforminą w ilości 300 mg 3 razy na dobę przez 24 tygodnie powodował obniżenie stężenia glukozy na czczo ok. 70% mocniej niż sama metformina.[7] Brakuje jednak wiarygodnych dowodów na to, by czosnek poprawiał glikemię poposiłkową lub stężenie HbA1c.[6] Hiperlipidemia – istnieją sprzeczne dowody na temat skuteczności preparatów czosnku w obniżaniu stężenia lipidów, jednak według metaanalizy z 2013 roku suplementacja powoduje obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego o 15 mg/dl, a cholesterolu LDL o 6 mg/dl w porównaniu z placebo u pacjentów z hiperlipidemią, jednak nie wpływa na redukcję stężenia trójglicerydów. Skuteczność jest większa, gdy suplementacja trwa ponad 8 tygodni. Stężenie HDL uległo niewielkiemu wzrostowi o 1,5 mg/dl w porównaniu z placebo. Obniżenie stężenia lipidów może zależeć również od typu preparatu – produkty zawierające wyciąg prawdopodobnie są bardziej korzystne w obniżaniu stężenia całkowitego cholesterolu niż produkty zawierające sproszkowany surowiec, jednak korzyść w redukcji poziomu cholesterolu LDL jest odwrotna. Ponadto stosowanie tabletek ze sproszkowanym czosnkiem z otoczką dojelitową wydaje się skuteczniejsze w porównaniu z tabletkami bez otoczki.[8] Nadciśnienie – według analizy badań klinicznych preparaty z czosnkiem zmniejszają wartość skurczowego ciśnienia tętniczego o ok. 8%, a rozkurczowego o ok. 7% u pacjentów z nadciśnieniem lub bez zdiagnozowanej choroby. W przypadku grupy składającej się jedynie z chorych z nadciśnieniem obserwowano obniżenie ciśnienia skurczowego o ok. 7–9 mmHg, a rozkurczowego o ok. 4–6 mmHg.[3] Rak prostaty – badania na temat wpływu spożycia czosnku na redukcję wystąpienia raka prostaty są sprzeczne. Analiza badań epidemiologicznych wykazała, że dieta bogata w czosnek może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka prostaty o 23%.[9] Wyciąg z czosnku według wstępnych badań klinicznych może poprawiać objawy związane z rakiem prostaty takie jak przepływ moczu i częstość oddawania moczu. Grzybica – stosowanie żelu zawierającego 0,6% ajoenu (składnika cebuli czosnku) 2 razy na dobę przez 7 dni jest prawdopodobnie tak samo skuteczne jak krem zawierający 1% terbinafiny w przypadku grzybicy ciała i podudzi.[10] Z kolei żel zawierający 1% ajoenu był tak samo skuteczny jak 1% terbinafinyw terapii grzybicy stóp.[11] Niewystarczające dowody lub brak dowodów na skuteczność czosnku Preparaty z czosnkiem były także badane pod kątem potencjalnego zastosowania w rodzinnej hipercholesterolemii, przypadku raka żołądka, zakażenia Helicobacter pylori i w chorobie tętnic obwodowych, jednak nie wykazały w tym kierunku skuteczności. Brakuje wystarczających dowodów z wiarygodnych badań klinicznych, aby ocenić skuteczność czosnku w anginie, łagodnym przeroście prostaty, zapaleniu błony śluzowej żołądka, zapaleniu wątroby, zespole metabolicznym, otyłości, reumatoidalnym zapaleniu stawów i gojeniu się ran. Niewielkie badanie kliniczne wykazało, że profilaktyczna suplementacja czosnkiem w miesiącach zimowych może zmniejszyć prawdopodobieństwo przeziębienia i czas jego trwania.[12] Bezpieczeństwo stosowania czosnku Czosnek był bezpiecznie stosowany w różnych dawkach w badaniach klinicznych, a zgłaszane działania niepożądane obejmowały zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak bóle brzucha, nudności, wymioty i wzdęcia. Ponadto niektóre osoby zgłaszały nieprzyjemny zapach ciała i reakcje alergiczne. Czosnek może podrażniać przewód pokarmowy, więc osoby z chorobami w obrębie przewodu pokarmowego powinny go stosować z ostrożnością. Czosnek pospolity w ciąży i podczas laktacji Preparaty z czosnkiem były bezpiecznie stosowane w dawce 800 mg na dobę w III trymestrze ciąży. Według niektórych badań składniki czosnku przenikają do mleka matki, przez co smak mleka może ulegać zmianie.[3] Interakcje czosnku Czosnek może wywoływać działanie przeciwpłytkowe i teoretycznie nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych i/lub przeciwpłytkowych, warfaryny. Zgłaszano przypadki zwiększenia INR podczas jednoczesnego stosowania preparatów z czosnkiem z warfaryną, co zwiększało ryzyko krwawienia. Ponadto suplementacja czosnkiem wpływa na stężenie glukozy we krwi i może nasilać hipoglikemiczne działanie leków przeciwcukrzycowych. Preparaty dostępne na rynku zawierające czosnek pospolity Wybrane suplementy diety oraz leki OTC dostępne na rynku zawierające czosnek pospolity zostały przedstawione w tabelach poniżej. Wybrane suplementy zawierające czosnek pospolity: Nazwa preparatu Zawartość czosnku w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta Czosnek Forte bezzapachowy Oleofarm 30 mg maceratu olejowego z czosnku w tym 0,6 mg alliny Suplement diety wspomagający prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz wspierający pracę serca i utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Naturell Czosnek forte bezzapachowy 4 mg ekstraktu z czosnku Pozostałe skladniki: Wit. D Suplement diety wspomagający odporność oraz właściwy poziom cholesterolu. Alitol 270 mg olejowego ekstraktu z czosnku Suplement diety, którego składniki mogą być stosowane jako uzupełnienie diety oraz pomocniczo we wspieraniu funkcjonowania układu odpornościowego i profilaktycznie w stanach osłabienia i wyczerpania organizmu. Wybrane leki zawierające czosnek pospolity: Nazwa preparatu Zawartość czosnku w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta Alliofil 600 mg sproszkowanej cebuli czosnku Pozostałe skladniki: Sproszkowany liść pokrzywy Produkt leczniczy do stosowania profilaktycznego oraz wspomagającego w łagodnych infekcjach górnych dróg oddechowych (stany przeziębieniowe). Tabletki z czosnku Labofarm 900 mg cebuli czosnku Produkt leczniczy stosowany tradycyjnie jako środek obniżający stężenie lipidów i cholesterolu we krwi. Piśmiennictwo:Breithaupt-Grögler, K., Ling, M., Boudoulas, H., Belz, G. G. (1997). Protective effect of chronic garlic intake on elastic properties of aorta in the elderly. Circulation, 96(8), 2649–2655. A. N., Sobenin, I. A., Korneev, N. V., Kirichenko, T. V., Myasoedova, V. A., Melnichenko, A. A., Balcells, M., Edelman, E. R., Bobryshev, Y. V. (2013). Anti-atherosclerotic therapy based on botanicals. Recent patents on cardiovascular drug discovery, 8(1), 56–66. Medicines. (2020). Garlic. Aktualizacja: J., Klüssendorf, D., Latza, R., Schmitt, R., Radtke, H., Siegel, G., Kiesewetter, H. (1999). The antiatherosclerotic effect of Allium sativum. Atherosclerosis, 144(1), 237–249. M., Nilsson, A. C., Hlebowicz, J., Hauggaard, A., Kjellin, M., Fakhro, M., Lindstedt, S. (2020). The effect of aged garlic extract on the atherosclerotic process – a randomized double-blind placebo-controlled trial. BMC complementary medicine and therapies, 20(1), 132. L. Q., Liu, Y. H., Zhang, Y. Y. (2015). Garlic intake lowers fasting blood glucose: meta-analysis of randomized controlled trials. Asia Pacific journal of clinical nutrition, 24(4), 575–582. R., Khan, R. A., Ashraf, I. (2011). Garlic (Allium sativum) supplementation with standard antidiabetic agent provides better diabetic control in type 2 diabetes patients. Pakistan journal of pharmaceutical sciences, 24(4), 565–570.⬏Ried, K., Toben, C., Fakler, P. (2013). Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis. Nutrition reviews, 71(5), 282–299. X. F., Ding, Z. S., Liu, N. B. (2013). Allium vegetables and risk of prostate cancer: evidence from 132,192 subjects. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP, 14(7), 4131–4134. E., López, J. C., Marin, P., Romero, H., Ferrara, G., De Sousa, L., Jorquera, A., Apitz Castro, R. (1999). Ajoene in the topical short-term treatment of tinea cruris and tinea corporis in humans. Randomized comparative study with terbinafine. Arzneimittel-Forschung, 49(6), 544–547. E., Marcano, K., Jorquera, A., De Sousa L, Padilla, M., Pulgar, M., Apitz-Castro, R. (2000). Efficacy of ajoene in the treatment of tinea pedis: a double-blind and comparative study with terbinafine. Journal of the American Academy of Dermatology, 43(5 Pt 1), 829–832. P. (2001). Preventing the common cold with a garlic supplement: a double-blind, placebo-controlled survey. Advances in therapy, 18(4), 189–193. Zaloguj się, aby skomentować. Inline Feedbacks View all comments Czytaj też: Autor: Redakcja Autor: Redakcja mgr farm. Marlena Bojarska mgr farm. Marlena Bojarska mgr farm. Mariola Zemła mgr farm. Mariola Zemła Autor: Redakcja Autor: Redakcja mgr farm. Barbara Żołna mgr farm. Barbara Żołna Autor: Redakcja Autor: Redakcja Treści serwisu kierowane są do osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi. Pełen dostęp tylko po rejestracji. Ostatnia aktualizacja: 27 lipca 2022 O stronie to edukacyjno-społecznościowy portal zorientowany na rozwój opieki farmaceutycznej poprzez współpracę nad opracowywaniem merytorycznej bazy wiedzy, praktycznych narzędzi oraz konstruktywny dialog pomiędzy farmaceutami, lekarzami, technikami farmaceutycznymi, a także magistrami fizjoterapii i pielęgniarstwa. Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Korzystając z niej wyrażasz zgodę na ich używanie, zgodnie z ustawieniami przeglądarki. Rejestrując się akceptujesz Regulamin. nota prawna Głównym źródłem finansowania strony są reklamy publikacji Wydawnictwa Farmaceutycznego. Operator deklaruje brak konfliktu interesu pomiędzy zleceniodawcami reklam, a treścią merytoryczną, która jest oparta zawsze o aktualną wiedzę medyczną. Nazwy handlowe leków w artykułach niesponsorowanych podawane są jedynie celem lepszego przyswojenia informacji i nie stanowią reklamy. Dodatkowym źródłem finansowania są opłaty za wyświetlanie banerów oznaczonych jako “REKLAMA” oraz artykułów sponsorowanych oznaczonych jako “artykuł sponsorowany przygotowany we współpracy z firmą XYZ”. WYDAWCA Adres korespondencyjny:ul. Lipowa 330-702 Kraków Kontakt